Handleiding - software voor muziekproductie
Je computer is veruit het krachtigste onderdeel van je muziekstudio, waarmee je ongelooflijk klinkende producties kunt opnemen, arrangeren, mixen en masteren. Hier leggen we uit welke soorten software en geluiden je bij Gear4music kunt vinden om de ware kracht van je op computer gebaseerde muziekproductie te ontketenen.
DAW
Een Digital Audio Workstation ofwel DAW, is het hart van computerondersteund opnemen. Het is het belangrijkste stuk software dat wordt gebruikt om muziek op te nemen, te bewerken, te mixen en te masteren.
DAW's zijn er in vele soorten en maten om te voldoen aan verschillende vaardigheidsniveaus en muzikale doelstellingen. Sommige DAW's zijn meer geschikt voor traditioneel opnemen van bands, terwijl andere meer geschikt zijn voor experimentele en/of elektronische muziek, waarbij de DAW wordt gebruikt als muziekinstrument op zich.
Populaire DAW's zijn AVID Pro Tools, Steinberg Cubase, PreSonus Studio One, Ableton Live, Bitwig Studio, Reason en Image Line FL Studio.
Naast de mogelijkheid om audio te bewerken en te mixen, kunnen sommige DAW's ook VST-plugins met instrumenten en effecten hosten. Met deze plugins kunnen gebruikers hun eigen virtuele droomstudio creëren, volledig in de computer.
Wanneer je onze DAW-pagina bezoekt, let dan op de 'Geschikt voor' filters, deze zullen je helpen bij het vinden van een DAW die past bij je muzikale doeleinden en achtergrond.
VST-plugins
VST-plugins zijn stukjes software die binnen software werken - ze komen in de vorm van virtuele instrumenten of virtuele effecten.
VST staat voor Virtual Studio Technology, een format dat oorspronkelijk door Steinberg is gecreëerd en dat nu een standaard functie is in veel DAW's. Met virtuele instrumenten en effecten kun je je eigen keuze van geluiden en processors toevoegen aan je DAW, als aanvulling of zelfs als verbetering op de ingebouwde effecten en instrumenten die werden meegeleverd.
Je kunt deze virtuele geluiden programmeren met een muis of een MIDI/USB-keyboard toevoegen om de geluiden in real-time te spelen.
Hoewel veel DAW's de standaard VST-instrumenten ondersteunen, zijn er enkele uitzonderingen - Pro Tools gebruikt de AAX-plugin (Avid Audio Expansion), die uniek is voor Pro Tools maar op grote schaal wordt ondersteund door plugin-fabrikanten, terwijl Apple Logic en GarageBand de standaard AU-plugin (Audio Units) gebruiken, die uniek is voor deze software maar ook op grote schaal wordt ondersteund.
Plugins uitgelegd: VST-instrumenten
In de tijd voordat computers betaalbaar waren, was de enige manier om meer geluiden aan je producties toe te voegen, het opnemen van echte akoestische instrumenten of fysieke keyboards en synthesizers die vele duizenden (soms tienduizenden) euro's kostten.
VST-plugins met instrumenten zijn virtuele apparaten die je in je DAW kunt gebruiken en die via MIDI kunnen worden aangestuurd. Deze plugins kunnen dan specifieke 'echte' instrumenten nabootsen, zoals piano's, orgels, keyboards, synthesizers, gitaren, bas, drums, volledige orkesten en nog veel meer. Ze geven je toegang tot instrumenten die misschien moeilijk te vinden, duur of moeilijk op te nemen zijn. Bovendien is elk virtueel instrument altijd perfect afgestemd en bespeeld, op welk tijdstip dan ook.
Populaire merken van VST-instrumenten zoals Native Instruments en Arturia hebben samengestelde pakketten met hun instrumenten gemaakt, wat enorm veel geld bespaart ten opzichte van de afzonderlijke kosten van software, en muzikanten een one-stop shop biedt om in één keer een enorme verzameling geluid aan hun DAW toe te voegen. Native Instruments Komplete en Arturia's V-Collection zijn opvallende verzamelingen die je wellicht wilt ontdekken.
Met zoveel VST-instrumenten om uit te kiezen, hebben we filters toegevoegd voor de categorieën 'Geschikt voor' en 'Karakter', zodat je kunt filteren op basis van je interesses en doeleinden.
Bij Gear4music kun je plugins uitkiezen op basis van toepassing - bijvoorbeeld eenvoudige of diepgaande plugins, vintage of modern (vintage apparatuur modelleren of iets nieuws creëren), realistisch (klinkt als een echt akoestisch instrument), eigenzinnig, modulair of instrumenten met veel presets (voor degenen die een schat aan geluiden in één keer willen toevoegen aan hun verzameling).
Plugins uitgelegd: VST-effecten
Zodra je je instrumenten, zang of instrumentsequenties hebt opgenomen, wil je ze natuurlijk mixen en je uiteindelijke opname produceren. Een integraal onderdeel van het mixproces zijn effecten.
Er zijn twee verschillende families van effecten. Sommige nemen de vorm aan van special effects zoals reverb, chorus, saturator en delay. Deze kunnen worden gebruikt om je geluiden op te warmen, te versterken, uit te spreiden of compleet te transformeren.
Andere effecten zijn meer 'corrigerend' in hun gebruik, zoals EQ's en compressors, gates en limiters. Zij zijn bedoeld om problemen op te lossen en je muzikale elementen aan elkaar te breien, zodat een vloeiende, verenigde en aangename mix ontstaat om naar te luisteren.
Er zijn heel veel verschillende soorten effecten beschikbaar en als je nieuw bent in de productie, weet je misschien niet goed wat de verschillende effecttypes eigenlijk doen - dus hoe weet je wat je nodig hebt?
Daarom hebben we de lijst 'Geschikt voor' samengesteld, waarmee je door de plugin-effecten kunt browsen op basis van de resultaten waar ze zo 'geschikt voor' zijn! Zo kun je bijvoorbeeld filteren op effecten die goed zijn voor 'warmte toevoegen', 'hardheid verminderen', 'sprankeling toevoegen', 'ruimte toevoegen' of 'beweging toevoegen', zodat je precies de tool vindt die je nodig hebt, ongeacht je kennisniveau.
Net als VST-instrumenten zijn ook VST-effecten verkrijgbaar in zeer voordelige pakketten, mocht je een hele verzameling van effecten aan je toolbox willen toevoegen en zo geld besparen.
Populaire effectpakketten zijn onder meer Fabfilter's Essential Bundle, die hun echt essentiële Pro-Q3, veelzijdige Pro-C2 compressor en rijke Pro-R reverb in één pakket combineert. Een nieuwe speler is Baby Audio's 'All Plugins' pakket, die je 6 inspirerende effecten biedt vol vintage persoonlijkheid en karakter, met toevoeging van warme 'VHS video'-achtige effecten, evenals rijke reverbs en de fantastische Smooth Operator, die automatisch harde frequenties dipt om probleemgeluiden in een mum van tijd glad te strijken.
Plugins uitgelegd: Expansions (uitbreidingen)
Expansions zijn uitbreidingen voor je plugin-instrumenten, die je voorzien van verschillende nieuwe presets, geluiden en mogelijkheden om je geluidspalet letterlijk uit te breiden.
Expansions bieden veel waar voor je geld, aangezien je geen volledig nieuwe plugin hoeft te kopen om nieuwe geluiden te verkrijgen. Synth presets kunnen ook een goede gelegenheid bieden om te 'reverse-engineeren' en ontdekken hoe professionele geluidsontwerpers het programmeren van die specifieke plugin hebben aangepakt. Dus als je goed oplet kun je er veel van leren - of je laadt gewoon de geluiden en gaat verder met het afwerken van nummers.
Enkele van onze favoriete uitbreidingen zijn PreSonus Symphonic Orchestra, een uitbreiding voor orkestgeluiden voor gebruikers van de Studio One DAW, met een fantastisch prijskaartje. We zijn ook zeer te spreken over ChamberTron, een minutieus gesamplede verzameling van 40+ suggestieve Chamberlin tape banks (het instrument dat de Mellotron 'inspireerde') voor GForce's prachtige M-Tron plugin.
Expansions zijn meestal slechts compatibel met één bepaalde plugin, dus controleer zorgvuldig of ze compatibel zijn, of zorg ervoor dat je ook het hoofdinstrument toevoegt als een bepaalde expansion je bevalt.
Audio-editors
Audio-editors zijn stukjes software voor meer forensische bewerking en behandeling van geluid. Hoewel ze in sommige opzichten vergelijkbaar zijn met DAW's, zijn audio-editors normaal gesproken niet ontworpen rondom multi-track layering. Sommige audio-editors zijn niet in staat om meer dan één geluid tegelijk te laden.
Het voordeel is een meer gedetailleerde focus op één bepaald geluid, hetzij voor mastering (het polijsten van geluid om het klaar te maken voor release) of het opschonen van geluid (het verhelpen van problemen die anders opnames zouden bederven). Je opgeschoonde geluiden vinden daarna misschien wel hun weg naar een DAW, maar een audio-editor is een handig hulpmiddel want ondanks al onze inspanningen maken we soms geen perfecte opnames op de dag zelf.
Eén van de belangrijkste kenmerken van audio-editors is de mogelijkheid om destructieve bewerkingen uit te voeren; dat is het vastleggen van een effect en het 'in te bakken', zodat je een gewijzigde versie van het geluid kunt opslaan, klaar voor gebruik elders.
Een andere belangrijke functie in verschillende audio-editors is spectrumbewerking. Hierbij zie je het geluidsspectrum visueel weergegeven op het scherm en kun je delen van het geluid markeren en verwijderen, terwijl je de rest volledig ongemoeid laat. Zo kun je bijvoorbeeld het geluid van een piepende stoel uit een zittend interview verwijderen, terwijl je het gesprek precies zo laat als het was; iets wat heel moeilijk te doen is met 'traditionele' hulpmiddelen zoals EQ's.
Ten slotte is denoising een gewaardeerde functie van audio-editors - de mogelijkheid om achtergrondgeluiden, bandruis, airconditioners, gekraak van vinyl en andere constante geluiden uit een opname te verwijderen. Door een audio-editor te focussen op een geluidsmoment dat alleen ongewenste ruis bevat, kun je dat geluid vervolgens verwijderen uit de stukken die je wilt houden. Zo wordt het geluid opgeschoond en een opname mogelijk gered.
Een goed voorbeeld van een ongelooflijk voordelig pakket met all-round forensische opschoningstools voor geluid is Acon Acoustica, dat naast spectrumbewerking ook geweldige denoising, declipping, de-reverb en andere handige tools bevat. Het is een essentiële optie voor het herstellen van die onvermijdelijke rumoerige opnames!
Dj-software
Tientallen jaren geleden werkten dj's uitsluitend met vinylplaten. Maar met de komst van krachtige laptops is DJ-en nu mogelijk met alleen een computer en dj-controller.
Gespecialiseerde dj-software voegt speciale mogelijkheden toe zoals handige beat sync die helpt platen automatisch op elkaar af te stemmen, evenals extra decks en effecten zodat dj's zich kunnen concentreren op curatie en het verleggen van de grenzen.
Dj-software kan natuurlijk worden gecombineerd met fysieke MIDI-controllers voor een meer praktische aanpak, of met digitale vinylsystemen van bedrijven zoals Serato, die speciale platen (met tijdcode) beschikbaar stellen die je uit een bijna onbeperkte digitale 'platentas' kunt halen, maar met behoud van de fysieke ervaring van het dj'en op vinyl - of een combinatie daarvan.
Je merkt wellicht op dat er twee DAW's vermeld worden op onze dj-software pagina. Dit is geen fout maar te wijten aan het feit dat Ableton Live en Bitwig specifiek de mogelijkheid hebben om te fungeren als dj-software - waarmee je heel erg veel tracks kunt mixen in perfecte synchronisatie.
Deze maken het ook mogelijk om elementen van muziekproductie te combineren met dj'en, bijvoorbeeld door tracks uit te breiden met drumloops en effecten en door platen die anders 'ondansbaar' zouden zijn, deel te laten uitmaken van een clubset. Als je graag muziek maakt, dan kun je met dj-software je creativiteit de vrije loop laten.
Sample-pakketten
Sample-pakketten zijn verzamelingen korte opnames die in elke software of apparaat kunnen worden gestopt dat samples accepteert en vrij gebruikt kunnen worden als onderdeel van het muziekproductieproces, zonder bang te hoeven zijn dat het auteursrecht wordt geschonden. Net als expansions zijn sample-pakketten je sleutel tot nieuwe geluiden.
Sample-pakketten kunnen gegroepeerd zijn op basis van een muziekgenre waarvoor de geluiden geschikt zijn. Ze kunnen ook gebaseerd zijn op klassieke drummachines, keyboard-instrumenten of gewoon interessante geluidseffecten en elementen, die deel kunnen uitmaken van het 'weefsel' van je muziek. Aangezien geluiden in een DAW kunnen worden gelaagd, uitgerekt, omgedraaid en verder bewerkt, kunnen sample-pakketten een krachtige aanwinst zijn voor het schrijven van muziek of het verrijken van je arrangement, bijvoorbeeld door samples in lagen te leggen om drumtracks aan te dikken, enzovoort.
Deze geluiden zijn over het algemeen altijd beschikbaar in WAV-formaat van hoge kwaliteit (44kHz/16-bit en hoger). Dit is een ongecompromitteerd geluidsformat dat universeel compatibel is in software (en ook bruikbaar in veel hardware apparaten!). Soms zul je ontdekken dat dezelfde sample-pakketten kant-en-klare kits bevatten voor bepaalde populaire sampler-instrumenten, zoals Native Instruments Kontakt of Battery, waardoor ze direct klaar zijn voor gebruik.
Hoe dan ook zijn ze een krachtige aanwinst voor het maken van muziek en kunnen ze een grote bron van inspiratie zijn om je muziek in onverwachte nieuwe richtingen te sturen.
